Ҫитес канмалли кунсенче Шупашкарта, ял хуҫалӑх ярмӑрккисем уҫӑлӗҫ. Вӗсем ака уйӑхӗн 27-мӗшӗччен кашни шӑматкунпа вырсарникун 9-14 сехетсенче ӗҫлӗҫ.
Ярмӑрккӑсем виҫӗ лапамра вырнаҫӗҫ: «Шупашкар» суту-илӳ центрӗ умӗнче, «Николаевски» суту-илӳ комплексӗнче, Эльгер урамӗнчи 11-мӗш «а» ҫурт умӗнчи фермер суту-илӳ речӗсенче.
Таврапӗлӳ кӗтесӗ
Ака уйӑхӗн пӗр кунӗнче Ҫӗнӗ Ачча ялӗ ҫумӗнчи ана ҫинче тимӗр сухапуҫ кӑкарнӑ «Фордзон-Путиловец» трактор кӗрлеме пуҫланӑ. Ял ҫыннисем чӑтаймен, «хурҫӑ ута» курма ушкӑнӗпех укӑлчаран тухса тӑнӑ.
– Хайхи трактор тени пӗкӗ ҫӳллӗш кӑна, анчах ҫурпилӗке туххӑмрах ҫавӑрса хучӗ, – тӗлӗнсе сӑмахланӑ шурсухалсем. – Лашапа кунӗпех тертленсен те ку каҫалӑка сухаласа пӑрахаймастӑн.
Трактортан кӑкарнӑ сухапуҫ ҫинче ҫап-ҫамрӑк хӗрача ларса пыни те вӗсене шалт тӗлӗнтернӗ:
– Ак япала, ку пике хамӑр ялсемех иккен, Шалтикасри Йӑванӑн хӗрӗ Евруҫ, кӑҫал кӑна Канашри машинӑпа трактор станцийӗнче плугарьсен курсӗнчен вӗренсе тухрӗ.
1938 ҫулхи ҫуркунне хурҫӑ ут Катек, Йӑлмачча, Вӑтакас Татмӑш ялӗсен хирӗсенче те кӗрленӗ. Ҫак хушӑра 16 ҫулхи Евруҫ халиччен курман техникӑна пӑхса тӑма анчах мар, руль тытса пыма та вӗренсе ҫитнӗ. 1940 ҫулта ӑна Янкӑлчри ялхуҫалӑх механизаци шкулне вӗренме яраҫҫӗ. Кунта хӗрсем валли ятарлӑ курс йӗркеленӗ пулнӑ. Евруҫ унта лайӑх паллӑсемпе вӗренет, комбайнера тата тракториста пулӑшаканӑн квалификацине алла илет.
Утӑ уйӑхӗн 18-19-мӗшӗсенче Чӑваш Енре ӑратлӑ выльӑх-чӗрлӗх аукционӗ тата «Сӗт вӑхӑчӗ» фестиваль иртет. Вӗсене «Чебомилк» агрокомплексра йӗркелӗҫ.
Ӑратлӑ выльӑх аукционӗ кӑҫалхипе иккӗмӗш хут иртӗ. Унта ҫивӗч ыйтусене сӳтсе явӗҫ. Аукциона хутшӑнакансем ӑратлӑ выльӑх туянма кӑна мар, опытпа пайланма та пултараҫҫӗ.
Чӑваш Енри тата тепӗр икӗ ҫынна орден медалӗпе чыслама йышӑннӑ.
«Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе Патӑрьел тӑрӑхӗнчи «Исток» агрофирма генеральнӑй директорне Александр Илюткина тата Пӑрачкав муниципалитет округӗн пуҫлӑхне Евгений Лебедева (сӑнӳкерчӗкре) чысланӑ.
Хушӑва республика Элтеперӗ пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Патӑрьел округӗнчи Сӑкӑт ялӗнче страуссем пурӑнма тытӑннӑ. Вӗсене А.А.Петрухин усрама пуҫланӑ. Экзотика кайӑк-кӗшӗкне Самар облаҫӗнчен илсе килнӗ.
Хальӗхе фермер страуссене мӗн тӗллевпе усранине уҫӑмлатман – вӑрттӑнлӑхра. Паянхи кун хуҫалӑхра 3 страус пур. Ҫитес вӑхӑтра тепре илсе килмелле. Халӗ страуссем Патӑрьел районӗн ветеринари станцийӗнче, вӗсенсен анализсем илеҫҫӗ.
Паян Шупашкарти «МТВ» суту-илӳ центрӗнче «Ҫӗрулми» курав уҫӑлнӑ. Вӑл кӑҫалхипе 17-мӗш хут иртет. Унта килнӗ ҫынсем пӗр кунра 39,5 тонна вӑрлӑх ҫӗрулми туяннӑ. Кун пек хисеп 17 ҫулта пулманнине пӗлтернӗ.
Вӑрлӑх туянма ыран та кая мар-ха. Курав ыран та ҫав вырӑнтах ӗҫлӗ. Ку кӑна мар-ха. Ака уйӑхӗнче иртекен «Ҫуркунне» ярмӑрккӑсенче те сутӗҫ. Сӑмах май, кун пек ярмӑрккӑ мӗнпур хулапа округра уҫӑлӗ.
Талӑкра 74,9 килограмм сӗт паракан ӗне пур-и? Пур! Вӑл Чӑваш Енрех. Ӑна Ласка тесе чӗнеҫҫӗ, вӑл 7 ҫулта.
Ласка «Чебомилк» предприятире пурӑнать. Вӑл 305 кунра /пӑрулас умӗн суман вӑхӑта шута илмесен/ 17924 килограмм сӗт панӑ. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак кӑтартӑва ҫӗнсе илме регионти селекци пулӑшнӑ. Хальхи вӑхӑтра республикӑри ял хуҫалӑх организацийӗсенчи пӗтӗм ӗнене искусственнӑй майпа пӗтӗлентереҫҫӗ.
Сӑмах май, 2024 ҫулта республикӑра ӗнерен вӑтамран 8011 килограмм сӗт суса илнӗ. 2023 ҫулпа танлаштарсан, ку 8,3 процент нумайрах.
Етӗрне округӗнчи Тури Ачак ялӗнче пурӑнакан Мария Маркова социаллӑ контракт ҫырса сыр пӗҫерме тытӑннӑ. Кун пек ӗҫлеме ӑна амӑшӗ Любовь Анатольевна сӗннӗ. Вӑл та унччен социаллӑ контракт ҫырса ӗнесем туянма патшалӑхран укҫа илнӗ.
«Пирӗн сӗт пулсан сыр тума тытӑнтӑмӑр. Малтан хамӑр валли кӑна, кайран клиентсем тупӑнчӗҫ. Халӗ пирӗн сыр пӗҫерме йӑлт пур. Соцконтракт укҫипе лайӑх оборудовани туянса сыр ассортиментне пуянлатасшӑн», — каласа кӑтартнӑ Мария.
Хӗл ӑшӑ тӑрать. Шартлама сивӗ марри паха-ха. Анчах Раҫҫейри темиҫе регионта саранча ӗрчес хӑрушлӑх пур. Кун пирки Россельхозцентр асӑрхаттарать.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, кун пек хӑрушлӑх Аҫтӑрхан, Волгоград, Иркутск, Ҫӗнҫӗпӗр, Ӗренпур, Самар, Чӗмпӗр, Челепи облаҫӗсем, Алтай, Краснодар, Ставрополь крайӗсем, Чӑваш, Тутар, Пушкӑрт, Дагестан, Ингуш, Калмӑк, Хакас, Чечня, Якут республикисенче пур.
«Саранча темиҫе тапхӑрпа аталанать, ку вара уйрӑмах хӑрушӑ. Ҫавӑнпа вӑхӑтра мерӑсем йышӑнмалла. Хӑш-пӗр регионти аграрисем хурт-кӑпшанка вӑхӑтра асӑрхас тӗллевпе уй-хирте пурӑнаҫҫӗ тесен те йӑнӑш мар. Лару-тӑрӑва тишкерсех тӑратпӑр. Кирлӗ пулсан инсектицидсене сапма авиаципе тата ытти техникӑпа усӑ курӑпӑр», — пӗлтернӗ Россельхознадзорта.
Пуш уйӑхӗн 5-6-мӗшӗсенче «МТВ» суту-илӳ центрӗнчӗ «Ҫӗрулми» курав иртӗ. Кун пирки сайтра пӗлтернӗччӗ.
Куравӑн хӑйӗн талисманӗ пулӗ. Халӗ ун валли ят шыраҫҫӗ.
«Щерулмишка», «Картуша» тата «Бульба-Бадди» – хальлӗхе ҫак виҫӗ ят пур. Анчах тӳре-шара кунпа ҫырлахасшӑн мар, тата ятсем сӗнме калаҫҫӗ. Сӗнӳсене ЧР Ял хуҫалӑх министерствин «Контактри» ушкӑнӗнче йышӑнаҫҫӗ. Унта ятсем сӗннӗ ӗнтӗ: «Картофан», «Картошечка Фиона», «Уммка», «Корней», «Умик», «Парангик», «Пататоша», «Картоша», «Картошкин», «Пан Улмич», «Петруччи», «Гулявый», «Зубоус», «Уммашка».
+16.3 °C